Πολλές και διαφορετικές είναι οι απορίες αλλά και οι προβληματισμοί μας προτού φτάσουμε στο γραφείο ενός ψυχολόγου ή/και ψυχοθεραπευτή-τριας. Πολλοί από τους προβληματισμούς οφείλονται στην άγνοια για το πώς γίνονται οι συνεδρίες με έναν ειδικό ψυχικής υγείας αλλά επίσης και στους φόβους που προκύπτουν από το ταμπού που δυστυχώς εξακολουθεί να υπάρχει σχετικά με την επίσκεψη σε ψυχολόγο. Οι προβληματισμοί μπορούν αλλιώς να ειδωθούν και ως μύθοι που η πραγματικότητα έρχεται να τους καταρρίψει. Έτσι λοιπόν μερικοί από τους «μύθους» που επικρατούν είναι οι εξής:
- «Αν πάω σε ψυχολόγο σημαίνει ότι είμαι τρελός-ή!»
Αν πάω σε ψυχολόγο μάλλον σημαίνει ότι επιθυμώ να λάβω βοήθεια σε σχέση με ποικίλα προβλήματα και θέματα που αφορούν την οικογένειά μου, τις ευρύτερες σχέσεις μου με τους άλλους αλλά και με τον ίδιο μου τον εαυτό και εν τέλει να μάθω να ζω καλύτερα για μένα.
- «Πώς θα μιλήσω για τα προσωπικά μου σε έναν άγνωστο;»
Ο ειδικός ψυχικής υγείας οφείλει να σεβαστεί τον κώδικα ηθικής δεοντολογίας που επιβάλλει μεταξύ άλλων την τήρηση του απορρήτου. Ως εκ τούτου το γραφείο ενός ειδικού αποτελεί έναν ασφαλή χώρου όπου κανείς μπορεί να εκφράσει ανοιχτά οτιδήποτε τον απασχολεί χωρίς να δεχτεί λογοκρισία, χλευασμό ή οποιαδήποτε άλλη συμπεριφορά που θα τον αποτρέψει από το να μιλήσει. Επιπλέον ο ειδικός γνωρίζει τον τρόπο για να διευκολύνει τον άνθρωπο που έχει απέναντί του να εκφραστεί χωρίς ενδοιασμούς προκειμένου να διευκολυνθεί η πορεία της συνεδρίας και να ωφεληθεί ο συμβουλευόμενος-η.
- «Πώς θα με βοηθήσει και θα μου πει τι να κάνω κάποιος που δε με ξέρει;»
Ο ψυχολόγος ή ψυχοθεραπευτής σαφώς και χρειάζεται να είναι κάποιος που δεν ξέρει τον συμβουλευόμενό του έτσι ώστε να διαφυλάξει τα όρια της θεραπευτικής σχέσης που πρόκειται να αναπτυχθεί ανάμεσά τους. Επιπλέον, ο ειδικός δεν πρόκειται να δώσει αυστηρές οδηγίες σχετικά με το τι είναι «σωστό» να κάνει κανείς προκειμένου να διαχειριστεί μια κατάσταση. Αυτό που κυρίως κάνει είναι να βοηθήσει τον πελάτη να αναγνωρίσει τις δικές του ανάγκες σε σχέση με το όποιο θέμα τον προβληματίζει και από κοινού να αναδείξουν τον καλύτερο δυνατό χειρισμό που θα είναι πρωτίστως βοηθητικός για τη ζωή του συμβουλευόμενου.
- «Έχω τους φίλους μου, δε χρειάζομαι ψυχολόγο.»
Σαφώς και οι φίλοι αποτελούν σημαντικό μέρος των σημαντικών μας άλλων, πηγή στήριξης στις δύσκολες στιγμές και είναι τυχερός εκείνος που διαθέτει καλούς φίλους. Όμως οι φίλοι δεν μπορούν να υποκαταστήσουν τον ψυχολόγο και ούτε αντίστοιχα ο ψυχολόγος τους φίλους. Η φιλική σχέση είναι διαφορετική από εκείνη με τον ψυχολόγο και διέπεται από διαφορετικά όρια και «κανόνες». Η επίσκεψη στον ειδικό δεν πρόκειται να είναι μία φιλική κουβέντα αλλά μία συζήτηση-συνεργασία όπου υπάρχει αρχή, μέση και τέλος, γίνεται συχνά χρήση τεχνικών από τον ειδικό και διέπεται από συγκεκριμένες αρχές, όλα στοιχεία για τα οποία ένας ειδικός ψυχικής υγείας έχει εκπαιδευθεί.
- «Ας το αναβάλλω για κάποια άλλη στιγμή, τώρα προέχουν άλλα…»
Συχνά ενώ κανείς είναι σχεδόν αποφασισμένος να επισκεφθεί έναν ειδικό για να λάβει βοήθεια, «κάνει πίσω» την τελευταία στιγμή επωμιζόμενος-η όμως το θέμα που τον –την απασχολεί έως ότου έρθει η «κατάλληλη στιγμή». Δεν υπάρχει κατάλληλη στιγμή για να εκφράσει κανείς οτιδήποτε τον προβληματίζει, ό, τι κι αν είναι αυτό, μικρό ή μεγάλο. Το μόνο σίγουρο είναι ότι για τον καθένα από εμάς αυτό που τον προβληματίζει, δυσκολεύει ή ταλαιπωρεί, είναι μοναδικό και ολότελα «δικό» του. Η προσωπική ανάγκη λοιπόν για βοήθεια, σε μια εποχή πολλαπλών κρίσεων δεν «πρέπει» να μένει πίσω και να στοιβάζεται σε έναν σωρό από ανεκπλήρωτες ανάγκες επιβαρύνοντας το φορτίο που κουβαλά κανείς στην καθημερινότητα. Εφόσον κανείς διαπιστώνει την ανάγκη του για βοήθεια από έναν ειδικό αποτελεί υποχρέωση στον εαυτό του αρχικά να αναζητήσει την κατάλληλη βοήθεια από έναν ειδικό ψυχικής υγείας που θα επιλέξει.
Σοφία Παπαγιαννοπούλου
Ψυχολόγος, Ψυχοθεραπεύτρια,
Οικογενειακή θεραπεύτρια
