Η σκάλα ανέκαθεν ήταν ένα από τα σημαντικότερα αρχιτεκτονικά στοιχεία ενός χώρου με ρόλο λειτουργικό αλλά και αισθητικό. Μέσω αυτής καθορίζεται η κίνηση των χρηστών σε ένα χώρο, οριζόντια αλλά και κάθετα, εφόσον η σκάλα γεφυρώνει τις υψομετρικές διαφορές του κτιρίου. Τα κυρίαρχα χαρακτηριστικά μίας σκάλας πρέπει να είναι η χρησιμότητα, η εργονομία, η αισθητική, η ασφάλεια και η αρμονική ένταξη λειτουργικά και αρχιτεκτονικά στον χώρο για τον οποίο προορίζεται ανάλογα με τη χρήση του κτιρίου αλλά και τις ανάγκες των χρηστών του.
Είτε πρόκειται να χτίσετε το νέο σας σπίτι, είτε πρόκειται να ανακαινίσετε το παλιό, η επιλογή για τα υλικά της σκάλας αλλά και τον τρόπο κατασκευής της είναι ίσως από τα σημαντικότερα σημεία, όπου θα πρέπει να εστιάσετε την προσοχή σας. Τα ερωτήματα πολλά. Τι υλικά θα χρησιμοποιήσετε; Πώς θα εκμεταλλευτείτε το χώρο που βρίσκεται από κάτω; Πώς γίνεται να μην «κλείσετε» όλο τον υπόλοιπο χώρο με μία σκάλα; Ποιοι κανόνες ασφάλειας πρέπει να τηρούνται ιδίως όταν υπάρχουν μικρά παιδιά; Βεβαίως είμαστε εδώ για να σας δώσουμε έξυπνες ιδέες αλλά και λύσεις για τον χώρο σας.
Υλικά υπάρχουν πολλά μία σκάλα κατασκευασμένη από μπετό μπορεί να έχει επένδυση από ξύλο, μάρμαρο, πατητή τσιμεντοκονία, μέταλλο. Όλα αυτά εξαρτώνται από το χώρο αλλά και από το ύφος που θέλουμε να έχει ο χώρος μας. Σκάλες κατασκευασμένες από συνδυασμό υλικών, π.χ. μέταλλο και ξύλο κάνουν την κατασκευή πιο «ανάλαφρη». Αξίζει να δούμε μερικά είδη ανάλογα με τη χρήση και την αισθητική τους:
- Κρεμαστές: Υπάρχουν 2 κατηγορίες κρεμαστής σκάλας. Η πρώτη χρησιμοποιείται κυρίως σε μεγάλους χώρους, διότι η σκάλα έχει εν μέρει το ρόλο «γλυπτού». Επιβλητική αλλά ταυτόχρονα με λιτές γραμμές.
Η δεύτερη περίπτωση ονομάζεται έτσι κυρίως από τον τρόπο που είναι συνδεδεμένη η σκάλα μας με την κουπαστή η οποία και ενώνεται με το ταβάνι του πάνω ορόφου.
- Με γυαλί: Εδώ και πάλι μπορεί να διαφοροποιηθεί η σκάλα. Συνήθως το γυαλί χρησιμοποιείται ως υλικό για την κουπαστή. Είτε πρόκειται για χτιστή σκάλα είτε για μία πιο ελαφριάς κατασκευής, το γυαλί δίνει την αίσθηση ενός πιο ανοιχτού χώρου.
- Μεταλλικές: Η σταθερή αλλά ελαφριά εξολοκλήρου μεταλλική κατασκευή αναβαθμίζει αισθητικά το χώρο χωρίς να τον «κλείνει». Στην περίπτωση που ο σκελετός της μόνο είναι μεταλλικός χρησιμοποιούνται συνήθως ξύλινα πατήματα. Η προέκταση της κουπαστής καθ ύψος μπορεί να παίξει και το ρόλο διαχωριστικού για το χώρο.
- Για εξοικονόμηση χώρου: Ακόμα και στο χώρο υποδοχής μπορεί να υιοθετηθεί η ίδια λογική που εφαρμόζεται στις κουκέτες των παιδικών δωματίων, ιδίως όταν πρόκειται για πολύ μικρά σπίτια. Τα σκαλοπάτια της είναι και ράφια.
- Είναι πλέον πάγια τακτική ο χώρος που είναι κάτω από τη σκάλα να μην μένει ανεκμετάλλευτος. Εσείς μπορείτε να επιλέξετε τον τρόπο που θα τον αξιοποιήσετε (δείτε και προηγούμενο άρθρο μας).
- Φωτισμός: Εκτός από το λειτουργικό φωτισμό που είναι πάντοτε απαραίτητος για να εξυπηρετηθεί η κίνηση με ασφάλεια, υπάρχει και ο αισθητικός μέσω του οποίου αναδεικνύονται η μορφή και οι υφές των υλικών κατασκευής.
- Ασφάλεια: Σε κάθε περίπτωση πρωταρχικό κριτήριο για την κατασκευή μίας σκάλας είναι η ασφάλεια.
- Όλα τα πατήματα πρέπει να έχουν το ίδιο πλάτος και όλα τα ρίχτια πρέπει να έχουν το ίδιο ύψος.
- Τα σκαλοπάτια δεν πρέπει να είναι απότομα.
- Τα υλικά επένδυσης να μην γλιστράνε.
- Να υπάρχει κουπαστή.
Κατερίνα Ζήση
Αρχιτέκτων Μηχανικός, ΜΑ Lighting Design
Πολιτικός Μηχανικός Τ.Ε., Ανακαίνισης & Αποκατάστασης Κτιρίων
Photo credits: TheodorMargaritis
Make up : Elena Tzogiou
Clothes : Klip_shop Volos
