Ο καφέ καρπός της καστανιάς, με τη νέα σοδειά να συλλέγεται αυτή την εποχή σε όλη την Ελλάδα, χαρίζει γεύση σε γλυκιές και αλμυρές συνταγές, αλλά είναι κι από μόνος του μια εξαιρετική λιχουδιά.
Οι φθινοπωρινές βόλτες στην αγορά μυρίζουν κάστανο από τις διάφορες φουφούδες που στήνουν κατά μήκος των εμπορικών δρόμων οι καστανάδες, υπενθυμίζοντάς μας ότι ο χειμώνας είναι πια πολύ κοντά. Ένα σακουλάκι με ζεστά, ψημένα κάστανα συνοδεύουν τέλεια τις βόλτες μας, ενώ οι συνταγές που το περιλαμβάνουν ξεχωρίζουν στη χειμερινή μας λίστα. Ευκαιρία να γνωρίσουμε λίγο καλύτερα τον πολύτιμο αυτό καρπό.
Η καστανιά είναι αιωνόβιο δέντρο και μπορεί να πάρει μεγάλες διαστάσεις, έως 25 μέτρα ύψος και 2 – 3 μέτρα διάμετρο. Η καρποφορία της ξεκινάει το 5ο έτος και με αυξομειώσεις διατηρείται μέχρι το 60ό έτος, όπου το δέντρο δεν αποδίδει πλέον τόσο πολύ.
Τα κάστανα, που ευδοκιμούν σε όλη την Ελλάδα, από τα δάση της Μακεδονίας έως τα βουνά της Κρήτης, φωλιάζουν δύο -δύο ή τρία-τρία πάνω στο δέντρο της καστανιάς και κρύβονται μέσα σε ξυλώδη περιβλήματα, που εξωτερικά έχουν αγκάθια. Προς τον Σεπτέμβριο όμως, το περίβλημα ξεραίνεται, σκουραίνει και ανοίγει, αποκαλύπτοντας τον ώριμο καρπό και τότε ξεκινάει η συγκομιδή του, που διαρκεί έως το τέλος Νοεμβρίου.
Πώς τα απολαμβάνουμε
Ψητά και βραστά είναι ο πιο συνηθισμένος τρόπος με τον οποίο απολαμβάνουμε τα κάστανα. Ωστόσο, είναι μόνο η αρχή, καθώς τα κάστανα μπαίνουν με ευκολία σε πολλές συνταγές, αλμυρές και γλυκές, δίνοντας ξεχωριστή γεύση στα πιάτα μας, αλλά και έναν γιορτινό αέρα, μιας και έχουν συνδεθεί στη γευστική μας συνείδηση με τα Χριστούγεννα.
Τα πιο κλασσικά γλυκά με κάστανο είναι τα περίφημα μαρόν γλασέ (κάστανα βρασμένα σε σιρόπι) και η τούρτα Μον Μπλαν που φτιάχνεται από πουρέ κάστανο. Η καριέρα τους στη ζαχαροπλαστική δεν σταματάει όμως εδώ, αφού τα κάστανα γίνονται υπέροχο παγωτό, μαρμελάδα, μους και νοστιμίζουν τρουφάκια και κέικ.
Σε αλμυρές συνταγές, η πλέον διάσημη είναι η γέμιση της γαλοπούλας, αλλά και του κοτόπουλου. Τα κάστανα, όμως, ταιριάζουν εξαιρετικά με χοιρινό και σε κοκκινιστό κρέας, κάνουν καλή παρέα στις πατάτες φούρνου, μπαίνουν στο πιλάφι, ενώ όσοι δοκίμασαν να τα κάνουν σούπα βελουτέ, υποκλίνονται στη νοστιμιά τους. Δεν παραλείπουμε να βάλουμε λίγα βραστά ή ψητά κάστανα και στις πράσινες σαλάτες.
Τα οφέλη του κάστανου
Ο μικρός αυτός καρπός, πέρα από τη γλυκιά του γεύση, προσφέρει και οφέλη στον οργανισμό μας. Δυνατό του σημείο είναι η υψηλής ποιότητας πρωτεΐνη που περιέχει. Μεταξύ άλλων είναι καλή πηγή φυτικών ινών, βιταμινών Β και C, φυλλικού οξέως, σιδήρου, κάλιου και ασβέστιου. Ωστόσο, η κατανάλωσή τους πρέπει να γίνεται με μέτρο γιατί περιέχουν αρκετές θερμίδες.
Πώς ετοιμάζονται
Βρασμένα ή ψητά κάστανα βρίσκουμε έτοιμα στην αγορά, είτε από τον καστανά, είτε συσκευασμένα σε σακουλάκια στα super markets και τα delicatessen. Δεν είναι, όμως, δύσκολο να τα ετοιμάσουμε και μόνοι στο σπίτι.
Βράσιμο: Τα κάστανα χρειάζονται περίπου 10 λεπτά βράσιμο σε αλατισμένο νερό. Το μυστικό κρύβεται στο να τα χαράξουμε κατά μήκος στην κυρτή τους πλευρά και μετά, για να ξεφλουδιστούν εύκολα, τα καθαρίζουμε όσο είναι ακόμη ζεστά.
Ψήσιμο: Ποιος χρειάζεται να ψάχνει για καστανά όταν έχει σπίτι του γκριλ ή τζάκι; Και σε αυτή την περίπτωση, θα πρέπει να χαραχθούν τα κάστανα, είτε οριζόντια από κάθε πλευρά, είτε σταυρωτά στη στρογγυλή τους πλευρά. Τα αφήνουμε στα κάρβουνα ή σε ταψάκι στο γκριλ για περίπου 20 λεπτά, γυρίζοντάς τα τακτικά, μέχρι να ανοίξει το κέλυφος και να πάρει λίγο χρώμα η σάρκα. Εναλλακτικά, γίνονται και στη γκριλιέρα (το τηγανάκι με τις ραβδώσεις) πάνω στο μάτι της κουζίνας.