Αρχικά, να ξεκαθαρίσουμε ότι η Ημέρα της Γυναίκας δεν είναι γιορτή και δεν μπορεί να είναι γιορτή, ακριβώς γιατί υπάρχει αυτή η ημέρα. Συμφωνούμε, όμως, ότι για να υπάρχει ακόμα και να είναι μια τόσο διαδεδομένη και γνωστή Παγκόσμια Ημέρα –αναρωτιέμαι αν θυμάται κανείς πότε πέφτει η Παγκόσμια Ημέρα του Άνδρα –, έχει λόγο ύπαρξης. Και αδιαμφισβήτητα έχει. Όχι σαν γιορτή, αλλά σαν υπενθύμιση ότι για να υπάρχει αυτή η ήμερα κάτι δεν έχει γίνει ακόμα σωστά στην κοινωνία μας και κάτι πρέπει να αλλάξει, αλλά και σαν φόρος τιμής σε όσες αγωνίστηκαν για εμάς πριν από εμάς.
Περί ισότητας το διακύβευμα! Δυστυχώς ακόμα και σήμερα, 2020 το έτος, η ισότητα στην πράξη δεν υφίσταται. Τα παραδείγματα πολλά, από μεγάλα και σύνθετα, μέχρι μικρά και απλά της καθημερινότητας. Είναι οι αριθμοί που μιλούν και κυρίως τα πρόσωπα και οι προσωπικές ιστορίες των γυναικών. Διακρίσεις, βία, παρενοχλήσεις, κάθε είδους κακοποιήσεις, σεξιστικές συμπεριφορές, καταπατήσεις δικαιωμάτων κάτι από όλα – μπορεί και όλα – όσα θα συναντήσει μια γυναίκα στη ζωή της. Και ενώ έχουμε να δώσουμε ακόμα μεγάλες μάχες σε όλα τα επίπεδα της ζωή μας, ένα από τα σημαντικά που δεν βλέπουμε να λύσουμε είναι την προβληματική σχέση που έχουμε συχνά οι γυναίκες μεταξύ μας.
Μεγαλώνουμε σαν «άλογα κούρσας» να γίνουμε η μια καλύτερη από την άλλη. Όχι όλες καλύτερες. Όχι γιανα κάνουμε τις συνθήκες καλύτερες για να γίνουμε όλες καλύτερες. Μεγαλώνουμε μέσα σε ένα διαρκή ανταγωνισμό – που δεν ξέρω αν είναι έμφυτος τελικά ή αν τον μαθαίνουμε ή και τα δύο – για το ποια θα γίνει η ομορφότερη, η εξυπνότερη, η καλύτερη σύντροφος, η καλύτερη νοικοκυρά, η καλύτερη σύζυγος, η καλύτερηεπαγγελματίας, η καλύτερη μάνα, η γυναίκα «λάστιχο» που να είναι τέλεια σε όλους τους ρόλους που καλείται να φέρει εις πέρας καθημερινά. Και έτσι παλεύουμε να ικανοποιήσουμε με όλες μας τις δυνάμεις όλα τα στερεότυπα που μας έχουν φορτώσει από την σίγουρα ροζ κούνια μας. Και όχι μόνο δεν θέλουμε να τα ξεφορτωθούμε, αλλά συνεχίζουμε να τα συντηρούμε με τη στάση μας και να κοιτάμε πώς να ξεπεράσουμε την κάθε άλλη γυναίκα, που δεν τη βλέπουμε σαν σύμμαχο σε κοινές δυσκολίες, αλλά σαν εχθρό που θέλει να μας στερήσει κάτι και να κατακτήσει τους στόχους που μας θέτει πολλές φορές η κοινωνία να κατακτήσουμε. Και θα μου πεις είναι κακό να θέλεις να γίνεις καλύτερη; Όχι φυσικά και δεν είναι. Ο προορισμός του ανθρώπου είναι να εξελίσσεται, άρα να γίνεται όλο και καλύτερος. Κακό όμως είναι να βλέπεις ως «εχθρό» αυτή που είσαι στην ίδια θέση μαζί της και μόνο μαζί της μπορείς να βελτιώσεις τις συνθήκες και για εσένα και γι’ αυτή. Ο ανταγωνισμός είναι ζητούμενο, αρκεί να είναι δημιουργικός και όχι τροχοπέδη.
Πολλές φορές πάνω σε κρίσιμα γυναικεία ζητήματα ή σε θέματα της επικαιρότητας που αφορούν γυναίκες – γυναίκες άλλης εθνικότητας, άλλης θρησκείας, με άλλες επιλογές ζωής, άλλα βιώματα ή άλλες αντιλήψεις –,βλέπουμε τις ίδιες τις γυναίκες να είναι οι πιο σκληροί κριτές με απόψεις που θα ζήλευαν και οι πιο φανατικοί σεξιστές. Μια απλή αναζήτηση σε σχόλια που γίνονται στα social media από γυναίκες για γυναίκες πολλές φορές με κάνει στην καλύτερη περίπτωση να ντρέπομαι και στη χειρότερη να με λυπεί τόσο πολύ που έχουμε εσωτερικοποιήσει σε τέτοιο μεγάλο βαθμό τα στερεότυπα, το μισογυνισμό και τον ανταγωνισμό της «ζούγκλας» μεταξύ μας.
Θα μου πείτε, όμως, φέρονται όλες οι γυναίκες έτσι; Όχι. Φυσικά και όχι. Κατηγορηματικά όχι. Όμως, θεωρώ ότι σε ένα μεγάλο βαθμό δεν βλέπουμε ότι μόνο ενωμένες οι γυναίκες μπορούν να δώσουν τις προσωπικές τους μάχες, τους προσωπικούς τους αγώνες. Αν εμείς οι ίδιες δεν πιστέψουμε ότι είμαστε ίσες πρώτα μεταξύ μας, καμία ισότητα των δύο φύλων δεν θα επιτευχθεί. Αν θέλουμε να αλλάξουμε τα πράγματα πρέπει να κατανοήσουμε ότι πρέπει πρώτα να αλλάξουμε εμείς και ο τρόπος που βλέπουμε εμείς τους εαυτούς μας, τις άλλες γυναίκες και τη θέση όλων μας στην κοινωνία.
Το μέλλον θέλει γυναίκες που να στηρίζουν τις γυναίκες. Αν εμείς που παλεύουμε για την πολυπόθητη ισότητα, δεν πιστέψουμε πρώτα στην ισότητα, δεν θα το πιστέψει και κανείς άλλος. Μόνο ενωμένες μπορούμε να τα καταφέρουμε. Μόνο υποστηρικτικές μπορούμε να γίνουμε καλύτερες και να συμβάλλουμε σε ένα καλύτερο αύριο. Όσο βάζουμε εμπόδια η μια στην άλλη, όσο κάνουμε εμείς οι ίδιες διαχωρισμούς, διαιρέσεις και διακρίσεις, τόσο θα βάζουμε τρικλοποδιές στα δικά μας πόδια. Η δύναμη κρύβεται στο μαζί και ο αγώνας μας είναι κοινός.
Γι’αυτό σε θέλω φίλη μου και σου δίνω το χέρι μου και στα εύκολα και στα δύσκολα και θα βάλω πλάτη όταν με χρειαστείς, γιατί ο αγώνας σου είναι και αγώνας μου. Και σου υπόσχομαι ότι θα μάθω κάποτε και στην κόρη μου να είναι φίλη με την κόρη σου. Μέχρι να μη χρειάζεται καμιά μας να παλεύει για τα αυτονόητα. Μέχρι που να μην χρειάζεται η Ημέρα της Γυναίκας. Μέχρι που αυτός ο κόσμος να γίνει στ’ αλήθεια και ίσος και δίκαιος.
Ευφροσύνη Γ. Κίτσιου
Φοιτήτρια Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας
-Παν/μιο Θεσσαλίας